VASİYETNAMENİN AÇILMASI NEDİR?
Vasiyetin açılması miras bırakanın vasiyetiyle ilgili işlemlerinin yapılması anlamına gelmektedir. Örneğin, resmi vasiyetname yapan kişi vefat ettiğinde noter vasiyetnamesini sulh hukuk mahkemesine gönderir ve mahkemece vasiyetnamenin açılması gündeme gelmiş olur. Bir ay içinde ilgililer davet edilip vasiyetname açılıp ilgililerin huzurunda okunmalıdır. Gelmeyen ilgililer varsa onlara tebliğ edilir. Açıldığında gelmeyen kişiye tebliğ edildi ve karşı taraf, karşı dava açmadı ise hakim vasiyet alacaklılarına mirasçılık belgesi verir. Ancak bu iptal davası açma haklarını ortadan kaldırmaz. Bir yıl içinde dava açabilirler.
Vasiyetnamenin açılmasından sonra bir ay içinde vasiyetnameye karşı bir itiraz olmazsa iradi mirasçılara mahkeme bir veraset belgesi verir. Açıldıktan sonra bir ay beklenecektir. Bir itiraz olmazsa veraset belgesi alabilir. Bir ay içinde itiraz edilirse itirazın sonucu beklenir. Eğer itiraz eden bir yıl içinde ölüme bağlı tasarrufun iptali ve tenkis davası açmaz ise yine ilgililere veraset belgesi verilir.
Çekişmeli davalar, sulh mahkemesinde açılır. Noterlerde mirasçılık belgesi verebilirler. Miras bırakanın öldüğüne dair belge, nüfustan bir belge ile davasız olarak hakim veraset belgesi verecektir. Bu yetki noterlere de verilmiştir. Veraset belgesi resmi bir belgedir. Bunun düzenlenmesi ve iptali süreye bağlı değildir.
Yabancı mirasçılar, Türkiye’de veraset belgesi isterlerse mirasçılık belgesi göstermelidirler. Veraset belgesinde bir kimse mirasçı olarak gözükmüyorsa veraset belgesinin düzeltilmesi yoluna gidebilir.
Mirasın kazanılması
Mirasın açılmasıyla terekedeki borçlar, fikri haklar vs. hepsi alacaklılara geçer. Borçlu sıfatının değişmesi için normalde muvafakat aranır. Ancak burada ret süresinde reddini bildirmeyen mirasçı, mirası kabul etmiş sayılır ve miras ona geçer. Miras bırakanın borçlarından sorumluluğu ortaya çıkar. Birden fazla mirasçı varsa el birliği mülkiyeti meydana gelir. Miras ortaklığı, yani adi ortaklık gündeme gelir. Bu durumda paylarına bakılmaksızın sorumlu olurlar.
Atanmış ve yasal mirasçısı için bu durum gündeme gelir. İradi mirasçı atanmışsa, yasal mirasçılar ıskat edilmiş sayılırlar. Mirasın tamamını başkasına bırakılmış ve yasal mirasçı varsa tenkis davası açılabilir.
Vasiyet alacaklıları ve yasal intifa hakkı sahipleri alacak hakkına sahiptirler. Tereke alacaklıları, vasiyet alacaklısı ve mirasçıların alacaklıları da alacaklarının tahsilini isteyebilirler.
TMK – Madde 603- Miras bırakanın alacaklılarının hakları, vasiyet alacaklılarının haklarından, vasiyet alacaklılarının hakları da mirasçıların alacaklılarının haklarından önce gelir.
Mirası kayıtsız şartsız kabul eden mirasçıların alacaklıları ile miras bırakanın alacaklıları aynı haklara sahiptirler.
Vasiyet alacağı, tereke alacağından sonra gelir. Tereke alacakları önce alınır, kalan olursa vasiyet alacaklıları da alacağını alırlar.
Mirasçı hem tereke malları hem de kendi mallarıyla sorumludur. Örneğin 1 ÷ 5 payı alan mirasçı, tereke mallarına karşı borcun tamamından tüm mal varlığı ile sorumlu tutulur. Mirasçılar bu sorumluluktan kurtulması için üç yol vardır. Bunlar:
- Mirasını reddi,
- Defter tutma,
- Mirasın tasfiyesini istemek