ADLİ SİCİL KAYDI
ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI
ADLİ SİCİL KAYDI NASIL SİLİNİR?
Adli sicil kaydı, adli sicil arşiv kaydı ve bunların silinmesini bu yazımızda el alıp değerlendireceğiz. Şimdi burada öncelikle bir kimse bir suç işlediği kesinleşmiş ise, yani bu suç ilk derece mahkemesi, İstinaf mahkemesi veya temyiz kanun yolundan geçerek bu suçun işlendiği sabit olmuşsa yani kesinleşmiş ise yani tüm yargı yolları tüketilerek bir kimse hakkında bir hüküm tesis edilmiş ise bu hüküm adli sicil kaydına alınır. Yani bir suç kaydı diyebiliriz. Diyelim ki bir kimse kasten yaralama suçundan dolayı veya adam öldürme suçundan dolayı bir ceza aldı bu cezası kesinleşince sicil kaydına işlenir ve bu cezasının infazı yapıldı ise bu durumda arşiv kaydını alınır.
Öncelikle hangi tür cezalar ve hangi tür mahkumiyetler işlenir diye bakacak olursak; burada hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları işlenmez. Sadece soruşturma ve kovuşturma aşamasında savcı ve hakim hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararını adli sicil kaydınızdan görebilir. Onun dışında siz gidip bir adliyeden Adli sicil kaydı aldığınızda burada bunun görülmesi söz konusu olmaz.
Temel olarak hapis cezaları sicil kaydına işlenir. Bunun dışında adli para cezaları ve güvenlik tedbirlerine hükmolunmuşsa bunlar yer alır. Bu cezalar veya güvenlik tedbirleri hükmün kesinleşmesiyle işlenir. Peki ne zaman silinir? mesela hakkınızda adli para cezası varsa bu parayı ödediğiniz zaman cezanız infaz edilmiş olunur. Bu infazla artık bunu cezanın adli sicil kaydından silinmesi ve adli sicil arşiv kaydına alınması gerekecektir. Ancak uygulamada bunun bu şekilde otomatik olarak olmadığı kişilerin bu işlemlerin yapılması için dilekçe vermesi gerektiği veya avukatları aracılığı ile bu işlemlerinin yapması gerekmektedir.
Yalnız şu anda özellikle 30 Mart 2020’den önce ki suçlarda özellikle koşullu salıverme ve denetimli serbestlik süresi çok ön plana çıktığı için burada eğer ki koşullu salıverme veya denetimli serbestlikle bir kişi serbest bırakılmışsa burada hala cezanın infazı devam ettiğinden mesela 6 yıllık bir ceza verilip kesinleşti ise bu 6 yılın 3 yılı koşullu salıvermeden kalan 3 yılda 30 mart 2020’yi öncesi bir suç ise burada denetimli serbestlikten geçirildiği için bu kişi yatmadan tahliye olabiliyor. Sadece cezaevi işlemlerinin yapılması gerekiyor. Kısaca girdi çıktı işlemleri.
Dolayısıyla, henüz infaz süreci bitmedi. Bu infazı bitmediği için de bu kişinin adli sicil kaydının silinmesi söz konusu olamaz. Dolayısıyla koşullu salıverme varsa bu bitecek; denetimli serbest süresi varsa bu da bitecektir. Bunların bitiminden sonra artık bunun adli sicil kaydından silinmesi söz konusu olabilecektir. Çünkü koşullu salıverme ve denetimli serbestlikle aslında infaz süreci henüz bitmemiştir. Çünkü orada bir ara gidip imza atma durumu var, hala seminerlere katılma şartı var, hala belli yerlere gitmekten yasaklılık söz konusu. Dolayısıyla silinme için infazın bitmesi gerekecektir.
Bunun dışında suç eğer şikayete bağlı bir suçsa ve burada müşteki yani şikayet eden kişi şikayetten vazgeçti ise veya etkin pişmanlık hükümleri söz konusu olduysa ve uzlaştırma söz konusu olduysa burada yine adli sicil kaydının silinmesi gündeme gelebilecektir.
Diyelim ki infaz süreci bitti adli sicil kaydından bunu silinmesi söz konusu oldu. Peki bitiyor mu? Hayır bitmiyor sadece adli sicil kaydı silinmiş oluyor ve bu defa bu ceza kaydı adli sicil kaydından alınıp arşiv kaydına alınır.
PEKİ ADLİ SİCİL ARŞİV KAYDI NASIL SİLİNİR?
Belli bir süre geçtikten sonra silinmesi söz konusu olabiliyor. Tabii bu silmeyi Ankara’da Adli Sicil Genel Müdürlüğü yapıyor. Burada Adli sicil arşiv kaydı ne zaman sileceğini bakacak olursak burada bunu silinmesi için esas kural 5 yılın geçmesidir. Yani ceza kayının arşiv kaydına alındığı andan itibaren 5 yıl geçince bunun silinmesi söz konusu oluyor. Ayrıca burada memnu hakların iadesi kararının alınması gerekmektedir. Dolayısı ile bazı basit suçlardan kaynaklı cezalarda 5 yıl geçince ve memnu hakların iadesi kararı alınınca ceza kaydının tamamen kayıtlardan silindiğini söyleyebiliriz.
Bazı suçlardan dolayı ise 5 yıl değil 15 yılın geçmesi şartı aranmaktadır. 15 yıl geçtikten sonra arşiv kaydının silinmesi söz konusu olabiliyor. Buradaki 15 yıl ise adli para cezaları gibi olmayan suçlarda söz konusu olmaktadır. Bu durum uygulamadan gelen bir haldir. Uygulama da basit bir suç bile varsa ve hapis cezası söz konusu ise yine 15 yıl şartının arandığı görülmektedir.
Konuya dönecek olursak bu kaydın silinmesi için 15 yıl şartının sağlanması ve ayrıca yine memnu hakların iadesi kararının alınması gerekmektedir. Memnu hakların iadesi ise, hükmü veren mahkemeye başvurarak bu kararın aldırılması gerekmektedir. Bu karar aldırılmadığı taktirde arşiv kaydından cezanın silinmesi için 15 yıl değil 30 yılın geçmesi gerekecektir.
Ayrıca belirtmek gerekir ki, adli sicil arşiv kaydı silinmesi için bu ilgili suç mülga olduysa yani suç olmaktan çıkarıldı ise bu durumda yine arşiv kaydının silinmesi söz konusu olabilecektir.
Peki bu nasıl yapılacak diye sorulacak olunursa burada şu cevabı vermek gerekir. Burada mahkemenin gerekçeli kararına bakılacak ve mahkeme hangi hükümleri tesis etmiş, nasıl bir karar vermiş bunlar bildikten sonra eğer ki memnu hakların iadesini gerektiren bir durum varsa önce mahkemesinden iadeye ilişkin karar alınacaktır. Ardından yukarıda belirtilen kuruma müracaat ederek silinmesi talep edilecektir. Eğer ki memnu hakların iadesini gerektiren bir durum yoksa süreler dolduğunda doğrudan ilgili müdürlüğe başvuruda bulunarak kaydın sildirilmesi söz konusu olabilecektir.